2020: DAMGA VURANLAR
Zaman bizden bağımsız bir mefhum, kendi dinamikleriyle hareket ediyor.
Varlığı ve doğası fizikçilerin ve felsefecilerin çalışma alanı. Bizler ise onu anlamlandırabilmek
adına yıllara, aylara, günlere ve daha da küçük zaman aralıklarına bölüyoruz;
zamanı belirli kesitlere ayırıyoruz. Hayatımızı bu kesitler üzerinden anlamaya
ve anlamlandırmaya çalışıyoruz. Bugüne, geçmişe ve geleceğe bu kesitler
üzerinden iz bırakmaya çalışıyoruz.
Yıl da bu kesitlerin en anlamlılarından birisi. Her yılın sonunda geriye
dönüp bakıyoruz ve kendimize bir Z raporu çıkarıyoruz.
2020 yılı hepimizin hayatında bir çok ilke imza attı; tüm dünyayı ve
bireysel hayatlarımızı alt üst etti, değiştirdi ve dönüştürdü. Bütün bir sene
boyunca yaşadıklarımızı, duygu ve düşüncelerimizi, istek ve beklentilerimizi
anlamaya çalıştık. Bu alt üst oluş süresince araştırmacılar, sosyologlar,
ekonomistler, felsefeciler, psikologlar, fütüristler, pazarlamacılar, siyaset
bilimciler ve tüm bilgi ve irfan üretenler olarak bireyleri, toplumu,
tüketicileri, şirketleri, markaları, toplumsal kurumları, hükümeti, devleti ve
sistemi mercek altına aldık; hem bugünü deşifre etmeye hem de bugünden geleceğe
kalacak olanları tahmin etmeye çalıştık.
Şimdi Z raporu alma, yılın kısa bir muhasebesini yapma zamanı. Kaynağımız
da Sia Insight’ın içinde bulunduğumuz ay üç büyük ilde yaşayan 18-45 yaş grubu mensubu
420 tüketici ile online bilgi toplama yöntemi kullanarak gerçekleştirdiği 2020: Damga Vuranlar Araştırması.
2020
Yılına Damga Vuran Olaylar
2020 yılına dünyada damga vuran olay tartışmasız olarak COVID 19 pandemisi. Benzer şekilde koronavirüs salgını Türkiye gündemine de damga vuran olay olarak karşımıza çıkıyor. Mart 2020 tarihinde ilk kez karşı karşıya kaldığımız pandemi yıl boyunca hepimizi bir ruh halinden diğerine sürükledi, hayat tarzımızı ve tüketim alışkanlıklarımızı yeniden düzenledi.
Bu pandemi koşullarına ekonomik kriz ortamında giren tüketiciler bir de
krizin ağırlaştırdığı ek ekonomik koşullarla mücadele etti. Bir yanda salgın
endişesi, diğer yanda işsizlik, borçları ödeyememe kaygısı ve artan fiyatlar
karşısındaki çaresizlik 2020 yılına damga vurdu.
2020 yılı travmalarla dolu, ölüm endişesini sürekli gündemde tutan bir
yıl oldu.
Tüm bunların neticesinde toplumun yüzde 79’u 2020 yılından memnun
kalmazken, toplumun sadece yüzde 5’i bu seneden hoşnut görünüyor.
2020
Yılına Damga Vuran Kişi ve Siyasetçi
2020 yılına damga vuran kişi Sağlık Bakanı Fahrettin Koca oldu (yüzde
32). Koca, erkeklerden ziyade kadın tüketicilerin gönlünü kazanmış görünüyor
(yüzde 41). Özellikle salgının ilk günlerinde siyaset üstü bir yaklaşımla tüm
toplumun desteğini kazanan Sağlık Bakanı, yapılan araştırmalara göre yaz ayları
sonrasında popülaritesini ve ikna gücünü yitirse de bu yıla damga vuran kişi
olarak seçilmiş bulunuyor.
Bu yıla damga vuran siyasetçi ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu
(yüzde 44). Erdoğan özellikle orta ve alt sosyo-ekonomik sınıfların ve
gençlerin gözünde yılın siyasetçisi. Cumhurbaşkanı Erdoğan bir çok araştırmada
ekonomik sorunlara çözüm getirecek siyasetçi olarak da tanımlanıyor. Onu
izleyen siyasetçiler ise Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ile eski Hazine ve Maliye
Bakanı Berat Albayrak.
2020
Yılına Damga Vuran Marka ve İletişim Çalışmaları
Üç büyük ilde yaşayan tüketicilere göre 2020 yılına damga vuran marka Trendyol
(yüzde 19).
Hemen herkesin eve kapandığı ve alışveriş alışkanlıklarını değiştirdiği 2020 yılında online alışverişin patlama yaptığı hepimizin bildiği bir gerçek ve bu alanda tüketicilerin zihnine kazınan marka da Trendyol oldu.
Trendyol bu rüzgardan faydalanırken hem mevcut faaliyet alanında büyüme
gösterdi hem de Ağustos ayından sonra Hızlı Market alt markasıyla online market
kategorisine girdi. Markanın tüm bir yıl boyunca sürdürdüğü kampanyalar ve bu
kampanyalara eşlik eden iletişim çalışmaları onu tüketiciler gözünde yıla damga
vuran marka konumuna taşıdı.
Bu arada bu dönemi tanımlayan davranışlarımızdan birisi de tüketim
alışkanlıklarımız oldu. Bu dönemde özellikle giyim alışverişlerimize sınırlama
getirdik. Üç büyük ilde yaşayan tüketicilerin hemen yarısı giyim konusunda daha
kısıtlı bir alışveriş yaptı ya da tüm alışverişlerini öteledi. Bunun yanı sıra,
azımsanmayacak büyüklükteki bir tüketici kitlesi de gıda alanındaki
alışverişlerini kısıtladı ya da başta et olmak üzere bazı gıda kalemlerini
dönemsel olarak öteledi.
2020 yılının bir diğer önemli özelliği tüketicilerin markalara yönelik
beklentilerinin yoğunlaşması oldu. Ancak, COVID 19 pandemisi süresince
tüketicilere dokunabilen ve onların istek ve beklentilerini anlayan ve buna
yönelik olarak davranabilen sınırlı sayıda marka oldu. Bu anlamda pandeminin özellikle
ilk dönemi şirketler ve markalar adına kayıp bir dönem olarak yakın tarihimize
geçti.
Kuşkusuz ki, bu gözlemin istisnaları da var ve Koç Holding bu
istisnaların başında yer alıyor. Holdingin kendisi ve topluluk şirketlerinden
Arçelik pandeminin ilk günlerinden itibaren tüketiciye dokunabilen ve onların
gönlünü kazanan markalar listesinin başında yer alıyor.
2020
Yılına Damga Vuran Televizyon Kanalı ve Yerli Dizi
Üç büyük ilde yaşayan 18 – 45 yaş grubu tüketicilere göre, TV 8, 2020
yılına damga vuran televizyon kanalı. Bu kanalı Fox TV ve özellikle erkeklerin,
gençlerin ve orta ve orta alt sınıfların gözdesi Show TV izliyor.
Bu yıla damga vuran yerli diziler de Çukur, Masumlar Apartmanı ve Kırmızı Oda olarak sıralanıyor.
Her zamankinden daha çok televizyon izlediğimiz ve ekran önüne
oturduğumuz bu günlerde yarışmalar ve yerli diziler korona günlerinde
stresimizi boşaltmak ve hayata devam ediyoruz hissiyatını yaşamak için
sığındığımız limanlar.
Çukur bir yana Masumlar Apartmanı ile Kırmızı Oda dizilerinin bu seneye
damga vurması da tesadüf değil; 2020 hepimizin kendi içine döndüğü ve ruh
halimizi ve kişiliğimizi hallaç pamuğu gibi attığımız, kendimize sürekli ayna
tuttuğumuz bir yıl. 2020 obsesyonların normalize olduğu bir sene, öncelikli derdimiz
arınmak ve virüsten kaçınmak.
Ve 2021
İçinde bulunduğumuz yılı “berbat”, “felaket”, “korku”, “endişe”, “hüzün”,
“can sıkıntısı”, “boşluk”, “çaresizlik”, “umutsuzluk” gibi kelimelerle
tanımlayan üç büyük ilde yaşayan 18 – 45 yaş grubu tüketicilerin yüzde 39’una
göre 2021 yılı 2020’nin benzeri bir yıl olacak.
Bununla birlikte, benzer büyüklükteki bir tüketici kitlesi de 2021’de bir
çok şeyin 2020’den daha iyi olacağına inanıyor ve yeni yılı iyimser bir
beklenti ile karşılamaya hazırlanıyor.
Zamanı daha iyi kavrayabilmek için onu kesitlere ayıran biziz; küçük bir
an içinde bir yıldan bir başka yıla geçeceğiz. Hiç sevmediğimiz, yaşadığımız
bir çok olumsuzluğu atfettiğimiz bir seneyi ardımızda bırakıp, biraz
tedirginlik, biraz da umutla yeni bir yıla başlayacağız. Sözün özü “gelsin
hayat bildiği gibi”.
İyi yıllar.
Yorumlar
Yorum Gönder